De Slag om de Krim
De Belegering van de Krim of Slag om de Krim vond plaats van 8 april tot 12 mei 1944, en begon vandaag precies 80 jaar geleden. In deze periode viel het Rode Leger meerdere keren de door Duitsland bezette Krim aan. Het 4e Oekraïense front kwam hier tegenover het 17e leger van legergroep Oekraïne, dat bestond uit soldaten van de Wehrmacht en Roemeense eenheden, te staan. De belegering eindigde met de Duitse evacuatie van de Krim, waar veel soldaten bij omkwamen.
Bevrijding van de Krim
In het voorjaar van 1944 hadden de Duitse en Roemeense troepen circa 200.000 mensen, 2600 machinegeweren en mortieren, meer dan 200 tanks, 148 vliegtuigen en veel verdedigingswerken op de Krim staan. Het Rode Leger, op de Krim bestaande uit circa 464.400 mensen, had na de landingen in Melitopol en Kerch-Eltingen eind 1943 de omstandigheden gecreëerd voor de bevrijding van de Krim. Op 8 april 1944, na een eerste artillerieaanval, begon het 4e Oekraïense front van het Rode Leger de aanval en brak door de Duitse verdedigingslijnen bij de landengte van Perekop heen. Hiervandaan begon de bevrijding van de Krim. Op 11 april 1944 werd Kerch bevrijd en op 13 april waren Evpatoria, Simferopol en Feodosia aan de beurt. Op 14 en 15 april 1944 kwamen daar Bakchissaray, Alushta en Yalta bij. Op 15 en 16 april 1944 bereikte het Rode Leger Sevastopol. Op 19 en 23 april 1944 probeerden ze door de verdedigingslijnen bij de stad te breken, maar dit mislukte. Op 5 en 7 mei 1944 werd de stad met extra troepen bestormd, en op 9 mei werd de stad binnengevallen en bevrijd.
Evacuatie
In april en mei 1944 werd de Krim door de Duitse troepen in meerdere fases geëvacueerd. Duitse en Roemeense oorlogsschepen voeren veel heen en weer tussen Constanta en Sevastopol. In totaal werden circa 113.000 troepen geëvacueerd. De meeste van hen, circa 63.000, vertrokken in de eerste fase tussen 15 en 25 april 1944. Meerdere oorlogsschepen en vliegtuigen aan Duitse en Roemeense zijden werden tijdens de evacuatie vernietigd. Aan de kant van het Rode Leger kwamen circa 17.754 militairen om en raakten er nog eens 67.065 gewond. De Duitse troepen verloren 31.700 militairen en nog eens 33.400 raakten gewond. Bij Roemeense regimenten sneuvelden 25.800 militairen en raakten er 5800 gewond. Veel van deze militairen waren tijdens de evacuatie verdronken. Het zinken van twee Roemeense oorlogsschepen, de Totila en de Teja, op 10 mei 1944 had alleen al voor 10.000 doden gezorgd.
Nasleep
De commandant van het 17e leger werd na het verlies van de Krim verantwoordelijk gehouden voor het verlies van het schiereiland en werd gearresteerd. Hij had eerder in een ontmoeting met Hitler gezegd dat Sevastopol moest worden geëvacueerd en dat de troepen zich moesten terugtrekken. Het was aan generaal Heinz Guderian te danken dat hij slechts ontslagen werd. De commandant van de Roemeense marine, “rear-admiral” Horia Macellariu, kreeg voor zijn rol in de toch deels gelukte evacuatie een ridderkruis toegekend.
Door Lisette van Wingerden