Afbeelding boven: Op de voorgrond met een bomput; oorlogsverwoestingen september/oktober 1944 in Breskens, voornamelijk door bombardement op 11 september 1944. Bron: ZB, beeldbank Zeeland, fotonr. 5116.
Het bombardement op Breskens
Op 11 september 1944 werd de plaats Breskens in Zeeuws-Vlaanderen gebombardeerd door Britse Douglas Boston en North American B-25 Mitchell middelzware bommenwerpers. Het doel was Duitse terugtrekkende troepen tegen te houden. Zij werden echter niet als enige getroffen…
De Atlantikwall
Gedurende de Tweede Wereldoorlog waren er in opdracht van de Duitse bezetter allerlei bunkers en forten aangelegd die onderdeel uitmaakten van de Atlantikwall. Breskens was een strategisch gelegen havenplaats bij de Westerschelde. Nadat Antwerpen op 4 september 1944 in geallieerde handen was gevallen verzuimden geallieerde eenheden om snel op te rukken richting Zeeland waardoor de Scheldemonding in Duitse handen bleef en de geallieerden niet gebruik konden maken van de haven. De Duitse troepen konden zich hergroeperen en zetten met succes tussen 6 en 20 september 1944 een grote operatie op om 80.000 manschappen, 600 stuks geschut en duizenden voertuigen over te zetten vanuit Zeeuws-Vlaanderen naar de Westerschelde.
Breskens pocket
Tienduizenden Duitse soldaten hadden zich als onderdeel van deze operatie verzameld in Breskens van waaruit zij over de Westerschelde gezet zouden worden. Canadese en Britse troepen rukten ondertussen op richting Zeeuws-Vlaanderen waarop de geallieerden besloten dat het uitvoeren van een bombardement het terugtrekken van de Duitse militairen en materieel grotendeels voorkomen kan worden. Op 11 september 1944 werd het bombardement op Breskens tot uitvoer gebracht. 21 Douglas Boston en 46 North American B-25 Mitchell middelzware bommenwerpers gevlogen door bemanningen van de RAF waren om 14.14 uur vertrokken vanaf hun basis in Groot-Brittannië. Tussen 15.32 uur en 15.45 uur wierpen de toestellen 288 x 500 lb. MC (Medium Capacity) brisantbommen en 163 x 500 lb. GP (General Purpose) brisantbommen af vanaf 12.000 en 15.000 voet. Door de piloten werd een goede concentratie van bominslagen gezien rond de pier van de haven.
Een donderslag bij heldere hemel
Het bombardement kwam totaal onverwachts voor de inwoners van Breskens. De waarschuwingsbiljetten die eerder waren afgeworpen waren niet in Breskens maar aan de Belgische kust neergekomen. De bommen waren verder voor een deel bij de haven terechtgekomen maar ook in de bebouwde kom. Er vielen hierdoor enorm veel doden en gewonden. Als gevolg van het bombardement zouden er in Breskens 184 inwoners, waaronder de vader en oudere broer van de bekende voetballer Willem van Hanegem, om het leven komen. En dat terwijl Breskens slechts 3300 inwoners telde. Zo’n 537 panden werden bij het bombardement totaal verwoest en 151 waren zwaar beschadigd geraakt. Hiermee werd Breskens een van zwaarst getroffen plaatsen in heel Nederland.
Het wordt er niet rustiger op
De bevolking werd na het bombardement op 11 september 1944 geëvacueerd. Tot aan de verovering van Breskens op 21 oktober 1944 bleef Breskens deel uit maken van het strijdtoneel. Vanaf 2 oktober 1944 was de strijd om de Schelde van start gegaan om de Scheldemonding vrij te maken zodat de geallieerden gebruik konden maken van de haven Antwerpen. Op 6 oktober 1944 startte de geallieerde operatie ‘Switchback’ met als doel om ‘Breskens pocket’ op te ruimen. De Canadese 3th Infantry Division stuitte tijdens de operatie op stevig Duits verzet en het kostte de bevrijders twee weken om Breskens te bevrijden.
Door Marieke de Klein