Afbeelding boven: De Britse premier Attlee, de Amerikaanse president Truman en de leider van de Sovjet-Unie Stalin tijdens de conferentie van Potsdam. Bron: Wikimedia Commons.
De conferentie van Potsdam
Op 17 juli 1945 ging de conferentie van Potsdam van start in het Cecilienhof in de Duitse stad Potsdam. Bij de conferentie kwamen de leiders van de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk bij elkaar om de toekomst van Europa en met name van het onlangs verslagen Duitsland te bespreken.
De conferentie van Jalta
In februari 1945 waren de Sovjet-Unie, Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk al bij elkaar gekomen in de conferentie van Jalta. Tijdens deze conferentie waren door de Britse premier Winston Churchill, de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt en de leider van Sovjet-Unie Stalin al enkele grote beslissingen gemaakt. Zowel Oostenrijk, Duitsland als de hoofdsteden van deze landen moesten verdeeld worden in verschillende bezettingszones. Zowel Wenen en Oostenrijk als Berlijn en Duitsland werden na het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa opgedeeld in een Franse, Britse, Amerikaanse en Russische sectoren. Ook werd besloten dat de Poolse grens verder richting het westen verlegd moesten ten koste van Duitsland.
De beslissingen
De voorstellen van de Conferentie van Jalta waren echter nog niet definitief vastgelegd. De geallieerden moesten derhalve opnieuw bij elkaar komen om de beslissingen te ratificeren. Ditmaal kwamen Harry S. Truman (die de plotseling overleden Roosevelt had opgevolgd), Stalin en Churchill bij elkaar in Potsdam om te beslissen hoe Duitsland geregeerd moest worden. De gemaakte besluiten konden samengevat worden in drie woorden: denazificatie, demilitarisatie en democratisering. Oorlogsmisdadigers moesten worden opgepakt en berecht worden en de nazipartij opgeheven. Het Duitse leger werden onder toezicht gesteld en grotendeels ontwapend worden. Ook moesten er op sterke instigatie van Sovjet-Unie herstelbetalingen gedaan worden door Duitsland in de vorm van arbeidskrachten of industriële producten. Op 1 augustus 1945 werd het akkoord van Potsdam gesloten tussen de geallieerden waarbij de afspraken over hoe om te gaan met Duitsland op papier waren vastgelegd.
Afbeelding boven: Churchill, Truman en Stalin aan het begin van de conferentie. Bron: Wikimedia Commons.
De gevolgen
Tijdens de conferentie werd Churchill vervangen door de nieuwgekozen premie Clement Attlee en Truman kort geleden Roosevelt had opgevolgd had Stalin tijdens de besprekingen de kans gekregen om zijn macht in Oost-Europa uit te breiden. De kloof tussen het Westen en Oosten was tijdens de conferentie alleen maar groter geworden en zou uitmondden in de zogenoemde Koude Oorlog. In de rest van de 20e eeuw zou de wereld verdeeld tussen een kapitalistisch en communistisch machtsblok.
Door Marieke de Klein