Afbeelding boven: Britse troepen met twee Sherman tanks en een 6 pdr kanon in Caen, juli 1944. Rechts: dezelfde straat, 78 jaar later. Bron: Bombs Away B.V.
Operatie Charnwood
De stad Caen in Normandië was één van de doelen van Operatie Overlord geweest. Caen en het vliegveld Carpiquet moesten op 6 juni 1944 ingenomen worden door de Britse en Canadese troepen die op Juno en Sword Beach waren geland. Het was inmiddels 8 juli 1944 en de stad Caen was nog steeds niet in geallieerde handen…
Wat voorafging aan Operatie Charnwood
Vanaf 6 juni 1944 werden er verschillende operaties gelanceerd om Caen in geallieerde handen te krijgen. Zo werd op 10 juni 1944 operatie Perch gelanceerd waarmee getracht werd door Britse eenheden om de stad Caen te omsingelen. Wanneer de operatie succesvol was kon er nog een operatie in gang gezet worden genaamd operatie Wild Oats. Hierbij zouden luchtlandingstroepen van 1st British Airborne Division bij het vliegveld Carpiquet gedropt worden om de Duitse troepen in Caen verder te kunnen omsingelen. Operatie Perch leverde echter niet het gewenste resultaat op dus de luchtlandingsoperatie werd niet uitgevoerd. De tweede poging Caen te veroveren, genaamd Operatie Epsom, begon eind juni 1944 en had tot doel richting de hoger gelegen gebieden ten zuiden van Caen op te trekken. Ook deze poging mislukte. Om een nieuwe poging te kunnen doen ter verovering van de stad werd eerst Operatie Windsor gelanceerd om het dorp Carpiquet en nabijgelegen vliegveld in te nemen. Canadese eenheden lukte het op 4 en 5 juli 1944 met de steun van Britse Hawker Typhoon jachtbommenwerpers om in Carpiquet een groot deel van het vliegveld in te nemen.
Een strategisch bombardement
Hoewel het niet gelukt was om het hele vliegveld in te nemen ging op 8 juli 1944 Operatie Charnwood van start. Voorafgaand aan Operatie Charnwood werd er in de avond van 7 juli 1944 een bombardement uitgevoerd. Eerst vlogen er veertien Britse Mosquito jachtbommenwerpers naar Caen om de doelwitten te markeren voor de bommenwerpers die het bombardement gingen uitvoeren. 467 Lancaster en Halifax bommenwerpers bombardeerden vervolgens het centrum van de stad. Er werd die avond tussen de 2.000 en 2.600 ton aan bommen afgeworpen. De meeste bommen waren uitgerust met vertraging van 6 uur zodat deze zouden exploderen net voor het Anglo-Canadese offensief begon de volgende ochtend. Het bombardement schijnt ook geholpen te hebben met het opvijzelen van de moraal van de geallieerde troepen. Zo gaf de 8th Canadian Infantry Brigade als commentaar vlak na de aanval: “Rook en vuur zijn geweldig voor het moreel.”
Drie keer is scheepsrecht
Om 04.30 uur verplaatste Britse artillerie-eenheden zich richting de Duitse verdedigingslinies bij Caen. Tegelijkertijd begonnen Canadese infanterietroepen ook aan hun opmars. Om 07.00 uur werd er wederom een bombardement uitgevoerd op Caen. Wegens slecht weer konden slechts 87 van 192 Amerikaanse B-26 Marauder bommenwerpers hun bommen afwerpen. Desalniettemin werd het hoofdkwartier van de Duitse 12. SS-Panzer Division Hitlerjugend vermoedelijk door enkele bommen geraakt. Het geallieerde offensief verliep op 8 juli 1944 voorspoedig en de volgende dag werd de stad Caen al bereikt. Duitse sluipschutters en mortier-eenheden gaven nog wel wat tegenstand maar tegen het middaguur hadden eenheden van het 3rd Canadian Infantry Division het centrum al bereikt. Om 18.00 uur waren de bruggenhoofden van de bruggen over de Orne en Odon rivieren bereikt waardoor het noordelijke deel van Caen nu in geallieerde handen was. De operatie eindigde op dat tijdstip omdat alle bruggen nog geblokkeerd waren door puin en er pas terreinwinst geboekt kon worden wanneer er langs de zuidkant kon worden opgetrokken.
Een overwegend succes
Operatie Charnwood was voor de geallieerden een tactische overwinning waarbij veel verliezen werden geleden. De geallieerden hadden 80 tanks en 3,817 man verloren terwijl voor de Duitse troepen de verliezen beperkt waren gebleven tot circa 2,000 slachtoffers en tussen de 18 en 32 tanks. Na 9 juli werden eerst operatie Jupiter en tot slot operatie Goodwood gestart waarna Caen op 18 juli 1944 eindelijk in Canadese handen viel.
Door Marieke de Klein