Afbeelding boven: Amerikaanse militairen met stapel van 105 mm artilleriegranaten tijdens operatie Dragoon. Bron: Wikimedia Commons.
Operatie Dragoon
“I was dragooned!”
Dit schijnt de Britse premier Winston Churchill geroepen te hebben toen hij gedwongen akkoord was gegaan met het plan van de Fransen en Amerikanen om een invasie in Zuid-Frankrijk op touw te zetten. De geannuleerde operatie Anvil, die eigenlijk had moeten plaatsvinden ter ondersteuning van invasie in Normandië, werd uiteindelijk op 15 augustus 1944 in gang gezet en werd naar het schijnt vanwege Churchills uitroep omgedoopt in operatie Dragoon.
Een tweede front in Frankrijk
Terwijl operatie Overlord sinds 6 juni 1944 in volle gang was, werden alweer plannen gemaakt voor een tweede invasie in Frankrijk. Vooral de Amerikanen en Fransen waren van mening dat er in het zuiden van Frankrijk ook een geallieerde invasie moest plaatsvinden om de druk op de andere fronten in Noord-Frankrijk, Italië en het oosten van Europa te verlichten. De Britten waren daarentegen van mening dat de huidige fronten versterkt moesten worden en dat het openen van een nieuw front onnodig veel troepen en materieel zou kosten. Uiteindelijk gingen de Britten echter akkoord. Net als bij operatie Overlord ging er aan operatie Dragoon ook een misleidingscampagne vooraf om de Duitsers te laten denken dat er op een andere locatie dan gepland een invasie zou plaatsvinden. Zo werden er bij Marseille en Genua rubberpoppen met parachutes gedropt en werd er door de geallieerden flink gebombardeerd bij deze steden. Hierdoor werd de Duitse legerleiding op het verkeerde been gezet en lieten zij het zware geschut en veel van hun troepen naar Genua en Marseille vertrekken.
De Duitse troepen worden overmeesterd
Op 15 augustus 1944 kwamen drie Amerikaanse divisies met de steun van één Franse pantserdivisie aan, verdeeld over drie strandhoofden in Zuid-Frankrijk. De Amerikaanse 3th US Infantry Division landde bij de linkerflank op Alpha Beach bij Cavalaire-sur-Mer, de 45th US Infantry Division in het midden op Delta Beach bij Saint-Tropez en de 36th US Infantry Division aan de rechterflank op Camel Beach bij Saint-Raphaël. Franse commando’s landden daarnaast bij de buitenste flank ter ondersteuning. De amfibische landing werd net als operatie Overlord voorafgegaan door luchtlandingen en bombardementen. De operatie was een groot succes. De verdedigingswerken in Zuid-Frankrijk waren niet zo sterk als bij de Atlantikwall en de meeste elite-eenheden van het Duitse leger waren naar Noord-Frankrijk vertrokken om de geallieerden daar tegen te houden. De Duitse verdedigers werden daarom mede dankzij het Franse verzet tijdens operatie Dragoon al snel onder de voet gelopen. Na de eerste dag was er al een bruggenhoofd van 20 kilometer landinwaarts gecreëerd.
De dagen erna
De Duitse eenheden in Zuid-Frankrijk probeerden nog met man en macht enkele dagen na de invasie tegenaanvallen uit te voeren op de geallieerde troepen. Rondom de havensteden Marseille en Toulon werd er nog flink gevochten tussen Franse en Duitse troepen. Na een week van straatgevechten was Marseille definitief in geallieerde handen gevallen op 28 augustus 1944. De straatgevechten in Toulon waren eveneens op diezelfde geëindigd. Toulon en Marseille waren in twee weken veroverd terwijl verwacht werd dat men hier minstens 40 dagen over zou doen. Vooral de inname van de haven van Marseille was van groot belang geweest om de opmars landinwaarts te kunnen voortzetten. De aanvoerroute vanuit Marseille werd zeer belangrijk voor de bevoorrading van de geallieerde troepen.
De invasies komen samen
De Duitse troepen trokken zich na het verliezen van Marseille en Toulon vechtend richting het Rhônedal terug. De snelle terugtrekking leidde ertoe dat op 14 september 1944 de eenheden van de invasies in West-Frankrijk en Zuid-Frankrijk elkaar bij Dijon tegenkwamen. Deze dag luidt het einde in van operatie Dragoon. De operatie was overwegend succesvol verlopen. In slechts vier weken was het hen gelukt om grote delen van Zuid-Frankrijk in te nemen. Het was de geallieerden echter niet gelukt om de belangrijkste eenheden van het Duitse leger af te snijden van Duitsland waardoor zij in het vervolg van de oorlog door konden vechten. De geallieerden had niet gerekend op het hoge tempo van hun opmars waardoor er al snel een tekort aan materiaal en brandstof was ontstaan. Het stilvallen van de snelle geallieerde opmars in Frankrijk zou nog grote implicaties hebben voor het verloop van de rest van de Tweede Wereldoorlog…
Door Marieke de Klein