De Slag om Narva (Estland, 1944)
Vandaag is het 80 jaar geleden (2 februari 1944) dat de slag om Narva in Estland begon tussen Duitse troepen en het Rode Leger van de Sovjet-Unie. Het was één van de zwaarste veldslagen van de Tweede Wereldoorlog en aan beide kanten werden er enorm grote verliezen geleden.
Het Leningrad-Novgorod offensief
De Slag om Narva maakte onderdeel uit van het zogenaamde Leningrad-Novgorod offensief. Dit offensief werd gelanceerd door het Rode Leger om de omsingeling van Leningrad door het Duitse Leger te beëindigen. Op 14 januari 1944 werd het front op drie verschillende locaties geopend: het Baltische front, Leningradfront en het Volkhovfront. Bij dit offensief werden door de Sovjets bijna één miljoen militairen, 4.600 artilleriekanonnen, 550 tanks en 653 vliegtuigen ingezet. Aan Duitse zijde kwamen een half miljoen soldaten, 2.389 kanonnen, 146 tanks en 140 vliegtuigen in actie.
De Duitse troepen op de vlucht
Binnen enkele dagen hadden de Sovjets de Duitse linies doorbroken. Het front had zich binnen de kortste keren richting de rivier de ‘Narva’ in Estland verplaatst. Eenheden van het Rode Leger namen stelling bij een aantal bruggenhoofden op de westoever van de rivier terwijl Duitse militairen een bruggenhoofd op de oostelijke oever hadden weten te bezetten. Aan Duitse zijde bevond zich ook een Nederlandse eenheid. De SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Regiment 49 “De Ruyter” die behoorde tot de 23. SS Freiwilligen-Panzergrenadier-Division Nederland zou ook deelnemen aan de Slag om Narva.
Het Duitse Leger houdt stand
De Slag om Narva, zou tot 10 augustus 1944 duren. Op 3 februari 1944 werd het Sovjetoffensief met T-34-tanks in gang gezet, en lukte het Sovjetleger om een gat te slaan in de Duitse verdediging. Het Duitse Leger was echter niet opgewassen om stand te houden en de talloze Sovjetaanvallen, die ondersteund werden met luchtaanvallen en artilleriebeschietingen, af te slaan. Op 6 maart 1944 werd de historische stad Narva bij een van de grootste aanvallen van de Sovjets met de grond gelijkgemaakt. Bij deze aanval regenden er zo’n 100.000 granaten op Narva.
Het einde van de Slag om Narva is nabij
In juli 1944 werd door het Rode Leger een hernieuwd offensief op Narva geopend. Doordat het Duitse Leger steeds meer verliezen leed aan het oostfront werd de keuze om gemaakt om terug te trekken uit Narva. In de nacht voor 25 juli 1944 verlieten de Duitse troepen hun posities in Ivangorod om zich terug te trekken tot de Tannenberg Linie gelegen in de heuvels bij Narva. Op 26 juli 1944 werd Narva ingenomen door het Rode Leger. De Slag bij de Tannenberg Linie zou nog tot 10 augustus 1944 duren tot de Sovjets de belegering beëindigden. De Slag om Narva was hiermee een tactische defensieve overwinning voor het Duitse Leger geworden.
Nasleep
De Slag om Narva zou te boek komen te staan als een van de zwaarste veldslagen van de Tweede Wereldoorlog. De geleden verliezen aan beide kanten waren enorm. Naar schatting vielen er aan Duitse zijde 68.000 slachtoffers waaronder 14.000 doden en vermisten en 54.000 gewonden. Aan de kant van het Rode Leger waren de verliezen nog vele malen hoger. 100.000 Sovjetsoldaten hadden het leven gelaten bij de slag en zo’n 380.000 militairen waren gewond geraakt. Het zou uiteindelijk tot september 1944 duren voordat het Rode Leger het front bij de Baltische staten opnieuw opende.
Door Marieke de Klein