Operatie U-Go
Vandaag exact 80 jaar geleden lanceerde Japan op 6 maart 1944 een van zijn laatste grootse offensieven van de Tweede Wereldoorlog. Operatie U-Go had tot doel om de troepen van het Britse rijk te verdrijven uit het noordoosten van India.
Wat er vooraf ging aan Operatie U-Go
De desastreuze staat van het Britse leger
In 1942 was het Japanse Keizerlijke Leger gelukt om de Britse, Indiase en Chinese troepen uit Birma te verdrijven. Daarna hadden Britse en Indiase troepen Imphal, de hoofdstad van de staat Manipur in het noordoosten van India, bezet. Het desastreuze verloop van de oorlog voor soldaten van het Britse Leger in Birma had voor een groot gebrek aan zelfvertrouwen gezorgd. Generaal William Slim had in dat jaar het bevel over het zogenoemde Birma Corps gekregen en had de keuze tot terugtrekking tot India gemaakt. Aan hem was de lastige taak om het moreel van de troepen weer op te vijzelen. Door een verbetering van bevoorradingssysteem en de gezondheidszorg, een reorganisatie van het leger en training gericht op het vechten in de jungle lukte het hem in enkele jaren om het leger klaar te stomen voor een tegenaanval.
De ambities van generaal Renya Mutaguchi
Het Japanse Keizerlijke Leger was op de hoogte van de ontwikkelingen van het Britse Leger en besloot dat de aanval de beste verdediging zou vormen. Het Japanse 15e leger (Dai-jyūgo gun) dat onder leiding van generaal Renya Mutaguchi stond kreeg het bevel om Imphal in te nemen waar de Britten met veel moeite een legerbasis hadden weten op te zetten. Zonder vliegbases in Imphal en de nieuw aangelegde wegen was het invasieplan van Slim onmogelijk te uitvoeren. Wanneer Imphal eenmaal veroverd was, kon men oprukken naar Dimapur. In deze stad lag de spoorlijn naar Assam die gebruikt werd voor het vervoeren van wapens en munitie. Wanneer dit stil kwam te leggen zou het ook problemen opleveren voor het Chinese Leger. Voor Japan stond er hierdoor veel op het spel. De verovering van Imphal kon hiermee een grote impact gaan hebben op het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog in Azië.
Omsingeling bij Imphal
Nog voor de Slag om Imphal goed en wel was begonnen, dreigde voor de Britse troepen weer een nederlaag. Drie Indiase divisies van het Britse XXIV Corps hadden stelling genomen bij de Birmese grens. Volgens het plan van Slim moesten deze troepen zich vechtend terugtrekken tot Imphal bij een aanval van de Japanse troepen. Nauwelijks was het eerste schot gelost of een van de Britse divisies was al omsingeld. De omsingelde divisie probeerde zich vervolgens een weg uit de val te vechten terwijl er ook Japanners verschenen in de omgeving van Imphal. Generaal Slim had slechts een paar duizend Japanse soldaten verwacht maar er bleken 30.000 tot 40.000 militairen te zijn die de twee belangrijkste bases in Imphal bedreigden. Er stonden geen militaire reserves klaar om zulke grote aantallen troepen tegen te houden en een militaire ramp dreigde voor de Britse verdediging.
De Slag om Kohima
Op 3 april 1944 hadden de eerste Japanse troepen Kohima bereikt. Er begon een serie van hevige gevechten tussen de Britse en Japanse soldaten. De Britse eenheden hadden een sterke positie op de heuvel maar het Japanse leger hadden veel meer militairen bij Kohima. Vanuit een heuvel bij Kohima namen de Britse soldaten iedereen met mitrailleurs onder vuur die de steile flanken opkwamen. Japanse scherpschutters konden vanaf andere heuvels in de buurt vrij schieten en doelen aanwijzen voor mortieren en kanonnen die ze hadden opgesteld in het dal. De verdediging van de Britse Leger begon langzaam te bezwijken. Op een gegeven moment werd er slechts op een gebied van 0,5 kilometer bij 0,5 kilometer gevochten. Het gebrek aan voorraden nekte de Japanners uiteindelijk en de strijd bij Imphal en Kohima werd in het voordeel van de Britten beslist.
Begin van het einde
De Japanse verliezen bij Kohima en Imphal waren de grootste tot dan toe. De slag bij Kohima en Imphal worden gezien als een belangrijk keerpunt in de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië. De Japanse verdediging van Birma bleef verzwakt achter. In juli 1945 kwam er uiteindelijk een einde aan de Japanse bezetting van Birma. Japan zou zich definitief op 15 augustus 1945 overgeven nadat er twee atoombommen op Hiroshima en Nagasaki waren afgeworpen.
Door Marieke de Klein