Bommen op Londen en Berlijn
Met de inval van Polen begon op 1 september 1939 de Tweede Wereldoorlog. De Duitse Luftwaffe bombardeerde steden als Warschau en Wielun. Een paar uur na de inval verzocht de Amerikaanse president Roosevelt de strijdende partijen om niet te vervallen in ‘onmenselijke barbarij’ en geen burgerdoelwitten meer aan te vallen. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk gingen hiermee akkoord onder één voorwaarde: dat alle landen – inclusief Duitsland – zich hier aan hielden. Hoewel de Duitse bombardementen van Polen niet ophielden, kwam er vanuit het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk weinig reactie. Dat veranderde na de verwoesting van Rotterdam op 14 mei 1940.
De Britse RAF kreeg groen licht voor bombardementen op het Ruhrgebied en andere militaire doelwitten dichtbij Duitse steden. Door het gebrek aan precisie vielen vele van de bommen ook in het stedelijk gebied, met tientallen burgerdoden als gevolg. Wel bleven grootschalige bombardementen op de Duitse steden uit. En ook Londen had sinds de aanvallen door de Duitse Gotha bommenwerpers in mei 1918 geen echte bombardementen meer meegemaakt. Tijdens het begin van de oorlog kreeg de Britse hoofdstad wel een paar keer verdwaalde Duitse bommen te verduren, maar deze vielen allemaal overdag. Het bombardement van 25 augustus 1940 was anders.
Oog om oog
In de nacht van 24 op 25 augustus 1940 wierpen Duitse vliegtuigen bommen af boven Aldgate, Bloomsbury, Hackney, Shoreditch, West Ham en andere plaatsen in en rond Londen. Verspreid over de stad ontstonden al snel verschillende branden. De vuurgloed boven Londen was goed te zien. Of de bombardementen een ongeluk waren of niet is nog steeds onderwerp van discussie. Vanuit het Duitse kamp kwamen er verklaringen dat de vliegtuigen hun doelwit hadden gemist, maar de Britse premier Winston Churchill dacht hier wel anders over. Churchill gaf meteen het bevel tot het vergeldingsbombardement op Berlijn.
De aanval op Berlijn op 25 augustus 1940 was de eerste keer dat de Duitse hoofdstad gebombardeerd werd waarbij ook de bevolking werd bedreigd. Tientallen bommenwerpers zoals de Vickers Wellington en Handley Page Hampden stegen op om de munitiefabrieken bij Siemensstadt en de Berlijnse Tempelhof vliegveld te bombarderen. Uiteindelijk wierp nog niet de helft van de vliegtuigen zijn bommen af boven de Duitse hoofdstad.
Hoewel de schade zelf gering was, had de aanval wel een ander effect. Na de bombardementen op Londen en Berlijn veranderden de RAF en de Luftwaffe van strategie. Waar voordien vooral militaire infrastructuur zoals spoorwegen, havens en fabrieken als doelwit werden gekozen voor luchtaanvallen, stonden nu ook de steden zelf op de lijst.
De Jules Verne
Anderhalve maand voor het bombardement door de RAF werd Berlijn ook al een keer door bommen getroffen, al werden er hierbij alleen maar militaire doelwitten geraakt. Op 7 juni 1940 slaagde een enkel Frans vliegtuig, de Jules Verne, er in om laagvliegend enkele fabrieken ten noorden van Berlijn te bombarderen. De Jules Verne was een Farman F.223.4 bommenwerper, geladen met acht 250 kg bommen en tachtig 10 kg brandbommen. Deze aanval was echter kleinschalig en werd bovendien door het Duitse Ministerie voor Propaganda stilgehouden. Voor de oorlog had Hermann Göring, opperbevelhebber van de Luftwaffe, namelijk gezegd dat hij zijn naam zou veranderen in Meier als er ook maar één bom op Berlijn viel. Daarnaast zou het ook psychologisch een tol eisen op de Berlijnse bevolking: vijandige bommenwerpers kwamen nu wel erg dichtbij.
Gedurende de hele oorlog werd Berlijn zo’n 363 keer het doelwit van luchtaanvallen, niet alleen door de RAF maar ook door de USAAF en de Franse en Sovjetluchtmacht. Vooral in 1944 en 1945 werd de stad flink aangevallen. In totaal wierp alleen al de RAF meer dan 45.000 ton aan bommen af. Ook Londen werd tijdens de oorlog nog frequent gebombardeerd. Het hoogtepunt hiervan zou de London Blitz worden, die in september 1940 losbarstte.
Neem gerust contact met ons op als u geïnteresseerd bent in onze werkzaamheden.
Afbeeldingen afkomstig van Wikipedia. Tekst: Kimberley Eeftink MA, Bombs Away B.V.